اسید نیتریک، یک مایع غلیظ با بوی تند و خاصیت خورندگی است. اگر محلول های غلیظ این اسید را مشاهده کرده باشید، حتماً متوجه رنگ قهوه ای آن شده اید؛ در محلول غلیظ اسید نیتریک، ترکیب دی اکسید نیتروژن حل شده است که عامل این تغییر رنگ می باشد.
این اسید به عنوان یک ترکیب اکسنده در بسیاری از واکنش های شیمیایی شرکت می کند. حضور اتم نیتروژن در این ماده، کاربرد آن را در صنایع مختلف نظیر کشاورزی، تولید کودهای نیتراته، صنایع فلزی و آبکاری، لاستیک و پلاستیک سازی موجب شده است. در ادامه درباره اسید نیتریک ، اطلاعات بیشتری کسب خواهیم کرد.
آشنایی با واکنش های اسید نیتریک و فلزات
اسید نیتریک هم اکسنده است و هم خورنده، به همین دلیل تردیدی در آن نیست که با فلزات وارد واکنش می شود. عنصر نیتروژن در ترکیب نیتریک اسید، اتم مرکزی محسوب می شود و دارای عدد اکسایش 5+ است بنابراین می تواند در واکنش های اکسید کنندگی سایر ترکیبات شرکت کند. اکثر فلزات به جز پلاتین و طلا با این اسید واکنش می دهند. به دلیل اینکه بحث اکسید و احیا در این واکنش ها مطرح می باشد، جایگاه فلزات از نظر سری الکتروشیمیایی اهمیت زیادی در تولید محصولات دارد.
اگر اسید نیتریک رقیق با فلزاتی واکنش دهند که در سری الکتروشیمیایی در بالای هیدروژن قرار دارند (روی، منیزیم، منگنز)، محصول نهایی، نمک نیترات فلزی و گاز هیدروژن خواهد بود؛ اما اگر این فلزات در زیر هیدروژن قرار گرفته باشند، محصولات نهایی واکنش فلز و اسید نیتریک، نمک نیترات (نقره – مس – آهن)، گاز مونوکسید نیتروژن و آب خواهند بود. این مسأله در مورد واکنش اسید نیتریک غلیظ و فلزات بسیار متفاوت است؛ در این حالت، محصولات نهایی شامل نمک نیترات، آب و گاز دی اکسید نیتروژن هستند.
کاربرد اسید نیتریک در کشاورزی
عمده ترین موارد مصرف اسید نیتریک، کاربرد در حوزه کشاورزی و تولید کودهای نیتراته است. نیتروژن یک ریز مغذی مورد نیاز برای رشد گیاهان می باشد. هر چه این عنصر بیشتر در دسترس گیاه باشد، رشد گیاه بهتر شده و محصولات مرغوب تری به دست می آیند. بسیاری از زمین های کشاورزی با فقر این ماده مغذی رو به رو هستند. کشاورزان نیاز دارند تا اسید نیتریک رقیق شده را به عنوان یک کود به مزارع و زمین ها اضافه کنند.
افزودن اسید نیتریک رقیق به زمین های زیر کشت موجب افزایش بهره وری کشاورزی و کشت و کار محصولات باکیفیت خواهد شد. کودهای نیتروژن دار که توسط این اسید تهیه می شوند، مواد معدنی مورد نیاز گیاه را به طور مستقیم وارد خاک می کنند و به این روش، زمینه را برای رشد مؤثر گیاهان فرآهم می سازند.
استفاده از انواع کودهای نیتراته باید به احتیاط و در میزان معین صورت گیرد؛ این کودها در آب حل می شوند و شرایط مناسبی را در خاک برای رشد جلبک ها و علف های هرز فرآهم می کنند. کوددهی به زمین باید تحت نظر متخصص کشاورزی انجام شود تا بهترین نتایج حاصل گردد.
کاربردهای اسید نیتریک در صنعت
صنایع مهمی نظیر تولید فرآورده های گوشتی، تولید رنگ های صنعتی و صنایع آبکاری فلزات، مهم ترین مصرف کنندگان اسید نیتریک هستند. نیتریک اسید به عنوان یک ماده نگهدارنده به مواد گوشتی فرآوری شده مانند انواع سوسیس و کالباس، افزوده می شود تا علاوه بر اینکه کیفیت آن را حفظ کند، از بروز واکنش مسمومیت غذایی در فرآورده نیز جلوگیری نماید.
اسید نیتریک یکی ترکیب اسیدی پر کاربرد در صنایع طلاسازی و آبکاری است. اسید، خلوص طلا را افزایش می دهد و ناخالصی ها را در خود حل می کند. همچنین این اسید به عنوان ماده اولیه برای تولید انواع رنگ های صنعتی در فرمولاسیون به کار می رود. نمک های نیتریت و نیترات نیز در این موارد به کار می روند. تمام رنگ هایی که امروزه در صنعت چاپ مصرف می شوند، با استفاده از نیتریک اسید تهیه شده اند.
<br>
خرید و فروش اسید نیتریک
سالانه میزان تقاضا برای خرید اسید نیتریک در حال افزایش است و در همین راستا شرکت ها و کارخانجاتی که در تولید این ماده فعالیت می کنند، میلیون ها تن از محصولات خود را به بازار جهانی عرضه می دارند. قیمت اسید نیتریک با توجه به وزن محصول و نوسانات قیمت بازار مواد شیمیایی متغیر است. بهترین راه برای خرید و فروش این اسید، تماس با شرکت های معتبر تجاری و بازرگانی در این حوزه است. نیتریک اسید معمولاً در بشکه و یا به صورت کانتینر حمل می شود.
مقالات مرتبط
ثبت نظر
