سود پرک

بررسی کلی ویژگی های ظاهری و کاربردهای سود پرک

سود پرک همان هیدروکسید سدیم است که به عنوان "سودا" و "سوده سوزاننده" نیز شناخته می شود و دارای یک ترکیب معدنی با فرمول NaOH می باشد. این یک ترکیب یونی جامد سفید بوده که از کاتیون های سدیم Na + و آنیون های هیدروکسید OH2 تشکیل شده است. این ماده یک پایه و قلیایی بسیار سوزناک دارد که پروتئین ها را در دماهای محیط معمولی تجزیه می کند و ممکن است باعث سوختگی شدید شیمیایی شود. در آب بسیار محلول است و به راحتی رطوبت و دی اکسید کربن را از هوا جذب می کند. در واقع سود پرک از یک سری هیدرات های NaOH · nH2O تشکیل می شود، یعنی منو هیدرات NaOH · H2O از محلول های آب بین 12.3 و 61.8 درجه سانتی گراد متبلور خواهند شد.

سود پرک به عنوان یکی از ساده ترین هیدروکسیدها، اغلب در کنار آب خنثی و هیدروکلریک اسید برای نشان دادن مقیاس pH برای آموزش دانشجویان شیمی مورد استفاده قرار می گیرد. این ماده در بسیاری از صنایع به کار گرفته می شود که عبارتند از: 1.در ساخت خمیر و کاغذ، 2. پارچه، 3. آب آشامیدنی، 4. صابون و مواد شوینده وغیره. اهمیت و کاربردهای فراوان این ماده شیمیایی موجب شده تا فروش سود پرک در سطح جهانی در سال 2004 حدود 51 میلیون تن باشد. تا اینجا تنها مقدمه ای از کاربردها و ساختار تشکیل کننده سود پرک را بیان کردیم و از آنجایی که فروش سود پرک سالانه مبالغ زیادی را به خود اختصاص می دهد می خواهیم در ادامه مقاله شما را با جزییات بیشتری از آن آشنا کرده و همچنین اطلاعاتی در مورد فروش سود پرک و تولید کننده سود پرک و قیمت سود پرک در اختیارتان قرار دهیم. همچنین در انتهای مقاله به بررسی علت های تغییر در قیمت سود پرک و کم شدن میزان فروش سود پرک می پردازیم.

سود پرک چه مشخصات فیزیکی و شیمیایی دارد؟

سود پرک خالص ماده جامدی بوده که بسیار شبیه به کریستالهای بدون رنگ می باشد. در درجه حرارت 318 سانتی گراد (604 درجه فارنهایت) بدون تجزیه ذوب شده و با درجه حرارت 388.1 سانتی گراد می جوشد. این ماده با اینکه در آب بسیار محلول است اما حلالیت کمتری در حلال های قطبی (مانند اتانول و متانول) دارد. (نکته: در اتر و سایر حلال های غیر قطبی نامحلول هستند.)

مشابه هیدراتاسیون اسید سولفوریک، انحلال سود پرک جامد در آب یک واکنش بسیار گرماده است که از آن مقدار زیادی گرما آزاد می شود و از لحاظ ایمنی کار با آنها می تواند خطرات ایمنی داشته باشد. محلول حاصل معمولاً بی رنگ و بدون بو است و مانند سایر محلول های قلیایی، به دلیل خاصیت صابونی شدن که بین سود پرک و روغن های طبیعی پوست رخ می دهد، اگر در تماس با پوست قرار گیرد می تواند آن را لغزنده کند. چسبناکی بودن آن مانند هر ماده شیمیایی، به طور معکوس با دمای خدمات آن مرتبط است و این معنی افزایش چسبناکی با افزایش دما رابطه عکس دارد. خاصیت چسبناکی سود پرک نقش مستقیمی در کاربردها و ذخیره سازی آنها دارد.

سود پرک در حوزه صنعت و سایر بخش ها به چه روش هایی تولید می شود؟

در گذشته، سود پرک از کربنات سدیم با هیدروکسید کلسیم در واکنش متاتزیس تولید می شد که به آن واکنش تسکین دهنده نیز می گفتند. این واکنش، در سال های آخر قرن نوزدهم به وسیله فراگرد Solvay کنار گذاشته شد، که به نوبه خود توسط روند "chloralkali" که امروزه از آن استفاده می کنیم، پیوند خورده است. همچنین از ترکیب "فلز سدیم خالص" با "آب" تولید می شود. فرآورده های جانبی این واکنش "گاز هیدروژن" و "گرما" هستند و اغلب منجر به شعله می شوند که این امر نمایانگر واکنش پذیری فلزات قلیایی است.

یکی از تولیدات در حوزه صنعت، سود پرک است که به عنوان محلولی پنجاه درصد با ایجاد دگرگونی در فرآیند "کلرالیالی الکترولیتی" به وجود می آید. در واقع حالت جامد این ماده، به کمک تبخیر آب حاصل می شوند و علاوه بر سود پرک در این فرآیند، گاز کلر نیز داریم. پس از انجام آزمایشات و آماده سازی نهایی، معمولا فروش سود پرک در بازار این محصولات به شکل تکه های لکه دار و بلوک های ریخته گریی می باشد.

اما در یک دسته بندی می توان تولیدات سود را به سه شیوه گوناگون انجام داد:

1. تهیه سود پرک با عملیات غشایی: یکی از مرسوم ترین روشی که برای آماده کردن سود پرک مایع از آن استفاده می کنند عملیات غشایی یا ممبران می باشد که برای این کار محلولی از سدیم کلرید آب دار را در سلولی غشایی می گذارند. این شیوه با روش دیافراگمی تفاوت هایی دارد مثلا اینکه دو طرف الکترودهایی که درون محلول هستند به جای به کارگیری دیافراگم، از سلول غشادار استفاده می کنند. عملیات غشایی به این صورت است که آب نمکی اشباع شده به محفظه یک رآکتور(مکانی که کلر آزاد خواهد شد) ورود می کند. و سپس یون های "کلرید" به واسطه آند اکسید می شوند و الکترون های خود را از دست می دهند و در آخر به کلر گازی شکل تغییر شکل پیدا می کنند. در بخش کاتدی نیز سر مثبتی از یون هیدروژن، با تجزیه آب شکل گرفته و به کمک جریان برق هیدروکسیدهایی که در محلول مورد نظر به وجود آمده بودند آزاد خواهند شد. در طول این فرآیند چون نمک کمی تولید می شود در مقایسه با روش های دیگر بهتر عمل کرده چرا که میزان خالصی سود بسیار زیاد است. نکته ای که در انجام فرآیند غشایی باید رعایت شود، به کارگیری فلزهایی مثل تیتانیوم است زیرا در صورتی که کلر گازی تولید شود به دلیل خاصیت هایی که دارد می تواند باعث خوردگی قسمت های آندی شوند.

2. تهیه سود پرک با عملیات دیافراگمی: به کارگیری از سلول هایی که دارای دیافراگم هستند می تواند در یک زمان هیدروژن، کلر و کاستیک سود را به وجود آورد. عملیات دیافراگم، دارای 2 قسمت رآکتور بوده که به واسطه صفحات نفوذپذیری به نام دیافراگم جدا خواهند شد. در این فرآیند آب نمکی که اشباع شده از قسمت آندی به قسمت کاتدی می روند( یعنی جایی که کلر حضور دارد).

در واقع کار اصلی صفحات دیافراگمی در طول عملیات، جداسازی آب نمک از سود پرک مایعی است که در طرف کاتد قرار گرفته اند. در آخر محلولی بدست می آید که بسیار رقیق بوده و باید کاری کرد میزان غلیظ بودن سودهای مایع در آن به پنجاه درصد برسد و تا جایی که ممکن است نمک های آن را از بین ببرند. در مراحل بعدی برای غلظت بخشیدن به آنها با سرازیر شدن به طرف سینی های نیکلی، با درجه حرارتی خیلی بالا( حدودا 1400 درجه) می توان میزان خلوص سود را به نود و هشت درصد رساند. از آنجایی که کلر تولیدی در این روش دارای مقداری اکسیژن بوده بابد از طریق عملیات تبخیر مجددا اقدام به خالص سازی آن کرد.

3. تهیه سود پرک با عملیات جیوه ای: روش دیگری که برای تهیه این ماده مورد استفاده قرار می گیرد، به کارگیری فرآیندی جیوه ای یا Castner–Kellner است که به عملیات "مرکوری" نیز معروف می باشد. روال کار به این شکل است که لایه نازکی از جنس جیوه را آماده کرده و بر بخش فوقانی آن محلول آبی که از نمک پر شده قرار می دهند. از آنجایی که جیوه دارای بارهای مثبت است به صورت پایه های کاتدی عمل می کند و با Na موجود واکنش داده و در نهایت ترکیبی از Na و جیوه به وجود می آید که به آمالگام از این ترکیب معروف است. این آمالگام پشت سر هم از رآکتورها بیرون آمده و با آبی که در فرآیند هست واکنشی انجام می دهد.

در پایان از تجزیه واکنش ذکر شده سود، هیدروژن، جیوه تشکیل خواهد شد. طی مراحلی جیوه به عملیات قبلی برگشت خورده و باعث خروج گاز کلر از رآکتورها می شوند. از معایب استفاده از فرآیند سمی بودن جیوه بوده که می تواند به سلامت افرادی که با آن کار می کنند و همچنین از نظر تاثیراتی که بر محیط می گذارد، آسیب جدی بزند. از این رو در بسیاری از کشورها تهیه سود پرک به شیوه ممنوع می باشد.

بهره‌گیری از مزایای تمیز کردن محصولات با استفاده از سود پرک

سود پرک برای تولید صابون و انواع مواد شوینده استفاده‌شده در خانه‌ها و کاربردهای تجاری به کار می‌رود. سفید کننده کلرین با ترکیب کلرین و این ماده تولید می‌شود. مواد شوینده ای که حاوی سود پرک هستند، چربی‌ها و گریس را تبدیل میکنند.

کاربرد سود پرک در داروسازی

سود پرک برای کمک به تولید انواعی از داروها و محصولات دارویی، از مسکن‌ها مانند آسپرین، تا داروی ضد انعقاد خون که می‌تواند به جلوگیری از لخته‌های خونی و داروهای کاهش کلسترول کمک کند، به کار می‌رود.

کاربرد سود پرک در بخش انرژی

در بخش انرژی، سود پرک در تولید پیل سوختی مورد استفاده قرار می‌گیرد. سلول‌های سوختی مثل باتری کار می‌کنند تا قادر به تولید برق برای طیف وسیعی از برنامه‌ها، از جمله حمل و نقل، جابجایی مواد، و کاربردهای ثابت، قابل‌حمل و اضطراری باشند. رزین‌های Epoxy که با این ماده تولید می‌شوند در توربین‌های بادی مورد استفاده قرار می‌گیرند.

کاربرد سود پرک در تصفیه آب:

تاسیسات تصفیه آب شهری از سود پرک برای کنترل اسیدیته آب و کمک به حذف فلزات سنگین از آب استفاده می‌کنند. سود پرک نیز برای تولید آب ژاول ، یک ماده ضد عفونی‌کننده آب استفاده می‌شود.

کاربرد سود پرک در تولید غذا

سود پرک در چندین کاربرد پردازش غذا، مانند پخت غذا، مانند زیتون یا کمک به چوب‌شور به سبک Bavarian، مورد استفاده قرار می‌گیرد. این ماده برای حذف پوست از گوجه‌فرنگی، سیب‌زمینی و دیگر میوه‌ها و سبزیجات برای کنسرو کردن استفاده می‌شود و همچنین سود سوز آور یک جز در مواد نگهدارنده غذا است که به جلوگیری از رشد قارچ‌ها و باکتری در مواد غذایی کمک می‌کند

کاربرد سود پرک در محصولات کاغذ و چوبی

در بسیاری از فرآیندها، چوب با یک محلول حاوی سولفید سدیم و سود پرک مورد برخورد قرار می‌گیرد. این کار به حل بیشتر مواد ناخواسته در چوب کمک می‌کند و سلولز نسبتا خالص را رها می‌کند که پایه کاغذ را تشکیل می‌دهد. در فرآیند بازیافت کاغذ، این ماده برای جدا کردن الیاف کاغذ مورد استفاده قرار می‌گیرد که به فیبرها اجازه دوباره استفاده مجدد می‌دهد.

سود پرک همچنین برای تصفیه مواد خام برای محصولات چوب مانند کابینت و مبلمان و در زمینه سفید کردن و تمیز کردن چوب استفاده می‌شود.

کاربرد سود پرک در استخراج سنگ آلومینیوم

سود پرک برای استخراج آلومینا از مواد معدنی طبیعی استفاده می‌شود. برای ساختن آلومینیوم و انواع محصولات از جمله فویل، قوطی، ظروف آشپزخانه، آبجو و قطعات هواپیما به کار می‌رود. این ماده در ساخت و ساخت، آلومینیوم در موادی استفاده می‌شود که نمای ساختمان‌ها و قاب‌های پنجره را ممکن می‌سازند.

دیگر کاربردهای سود پرک در تولید صنعتی:

سود سوز آور در بسیاری از فرآیندهای صنعتی و تولیدی دیگر مورد استفاده قرار می‌گیرد. از آن برای تولید rayon، spandex، مواد منفجره، رزین اپوکسی، رنگ، شیشه و سرامیک استفاده می‌شود. سود پرک همچنین در صنعت نساجی برای ساختن رنگ، فرآوری پنبه، و سفید کردن و سفید کردن، و همچنین در تمیز کردن و فرآوری فلز، روکش اکسید، electroplating و الکترولیتی به کار می‌رود.

اطلاعات ایمنی در استفاده از سود پرک

طبق گفته مراکز کنترل و پیش‌گیری از بیماری‌ها و امراض سمی آمریکا، به خاطر خواص خورنده قوی سود پرک ، قرار گرفتن در معرض این ماده در فرم جامد یا محلول می‌تواند باعث خارش پوست و چشم شود. کارگران در مکان‌هایی که سود پرک ساخته یا مورد استفاده قرار می‌گیرد باید دستورالعمل‌های ایمنی محصول را دنبال کند.

اداره بهداشت و سلامت شغلی آمریکا (OSHA)دستورالعمل و محدودیت‌های نوردهی مجاز برای کارگران در صنایع و تسهیلاتی که در آن مواد سود سوز آور مورد استفاده قرار می‌گیرند، در وب سایت OSHA در دسترس قرار داده‌است.

موسسه ملی ایمنی و سلامت شغلی اطلاعات ایمنی عمومی را در مورد انتقال سود سوز آور ، از جمله راهنمایی در بسته‌بندی و ذخیره‌سازی، نشت، دفع، و بسته‌بندی و برچسب زدن برای کارگران ارایه می‌دهد.

اداره غذا و دارو (FDA)به سود پرک به عنوان یک افزودنی خوراکی در سطوح پایین‌تر از ۱ درصد اجازه می‌دهد.سود پرک به عنوان نوعی چربی گیر قوی برای کارخانجات کشور مورد استفاده قرار میگیرد. همچنین سود سوز آور سبب انحلال چربی موجود در تمامی سطوح فلزی، کف و در هر سطحی می شود اصطلاح شیمیایی عامیانه آن لوله بازکن می باشد.

معرفی چند تولید کننده سود پرک در سطح ایران و جهان و رنج قیمت سود پرک این برندها

فروش سود پرک تا 1998، حدودا چهل و پنج میلیون تن بود اما شش سال بعد شصت میلیون تن تولید شده پنجاه و یک میلیون تن، فروش سود پرک در سطح جهانی انجام شد. کمپانی "Dow Chemical" در ایالات متحده آمریکا، یکی از اصلی ترین تولید کننده سود پرک است که سالیانه تقریبا 3.7 میلیون تن از سایت های فریپورت، تگزاس، پلاکمین و لوئیزیانا به مشتریان خود می فروشد. از دیگر تولید کننده سود پرک آمریکایی می توان به Oxychem ، Westlak،Olin ، Shintek و Formosa اشاره کرد. شرکت های نامبرده از معروف ترین تولید کننده سود پرک در سطح بین المللی بودند در ادامه به معرفی فعالیت های تولید کننده سود پرک در ایران می پردازیم:

- تولید کننده سود پرک "سوکا شیمی": یکی از بهترین برندهایی که در ایران فروش سود پرک پرداخته شرکت "سوکا شیمی" است. نیروهایی این شرکت از بهترین و بروزترین سیستم ها و تجهیزات برای تولیدات خود استفاده می کنند. کیفیت و قیمت سود پرک نهایی بسیار خوب بوده و این امر باعث شده تا فروش سود پرک در "سوکا شیمی" بالا باشد. از نظر میزان خلوص، آنها قادرند سودهای پرکشان را با نود و هشت درصد خالصی براساس استاندارها تولید کنند و با قیمتی کمتری نسبت برندهای معروف جهان به سراسر دنیا صادر کنند.

- تولید کننده سود پرک "اکسین": برند "اکسین" یکی دیگر از تولید کننده سود پرک بوده که در سرتاسر ایران شعبات مختلفی دارد. آنها نیاز قادر هستند با داشتن امکانات روز دنیا سودها را با خلوص تقریبی نود و هشت درصدی تولید کنند. قیمت سود پرک این شرکت نیز مناسب بوده و بسته بندی و بارگیری محصولات خود را با دقت بالا انجام می دهند و از این رو می تواند آنها از طریق مرزها(بندرعباس، چذابه، بازرگان و ...) به شیوه های مختلفی( زمینی، دریایی، هوایی) ارسال کنند.

نوع پکیج هایی که برای سودهای پرک به کار می برند موجب شده تا از ارتباط سودها با هوای مرطوب ممانعت به عمل آید و این یکی از دلایلی است که می توان محصولات این این برند را به شکل دریایی نیز به هر نقطه ای از ایران و جهان انتقال داد. از جمله کشورهایی که برند "اکسین" با آنها معاملاتی انجام می دهد عبارتند از: 1. ازبکستان، 2. ترکیه، 3. امارات، 4. اکراین، 5. عراق، 6. پاکستان، 7. افغانستان، 8. ارمنستان، 9. گرجستان، 10. گرجستان. این برند نیز بر سر فروش سود پرک با دیگر شرکت ها رقابت دارد.

- تولید کننده سود پرک "پارسیان": یکی دیگر از تولید کننده سود پرک شرکت "پارسیان" است که "کاستیک سودا" نیز تولید می کند. در واقع "کاستیک سودا" یکی از موادی است که با استفاده از یکی از شیوه های "کلرآلکالی" به دست می آید. از "کاستیک سودا" می توان برای آماده سازی ماده های شیمیایی همچون اکسید آلومینیوم( آلومینا)، صنایع گازی، انواع پاک کننده و موارد دیگری به کار برد. قیمت سود پرک این برند مناسب بوده و همین موجب شده خریداران زیادی را به خود جذب کنند و فروش سود پرک آنها نیز بالا باشد. یکی از دلایلی موفقیت "پارسیان"میزان خالصی سودهای آن است که به نود و نه درصد هم می رسد.

- تولید کننده سود پرک "ﺻدرا اﻟﮑﺗرو ﻣهبد": دلیل که باعث شد این تولید کننده سود پرک احداث گردد ایجاد خط تولیدی برای فروش مواد شیمیایی متنوع بود و از آنجایی که سودها( مایع) در صنعت، به وفور استفاده می شوند در راستای اهداف خود و نیاز بازار فعالیت های خود را در زمینه تولیداتی مثل سود، آب ژاول، کلر و... ادامه داد. علل مختلفی هست که موجب شده این تولید کننده سود پرک در کنار برندهای دیگر برای فروش سود پرک و دیگر محصولات خود موفق عمل کند. مثلا اینکه مدیران و مسولان مربوطه تمام تلاش خود را کرده اند تا از تجهیزاتی استفاده شود که همگام با مسیر پیشرفت هایشان، ساختاری جدید داشته باشد.

همچنین آنها از فناوری های روز دنیا کمک گرفته تا محصولی با کیفیت به دست مردم بدهند. از مزیت های دیگر آنها مکان کارخانه است که در پایتخت بوده و این سبب شده تا دسترسی به مشتریان در سراسر ایران راحت تر باشد. از دیگر موفقیت های آنها ارزان بودن قیمت سود پرک می باشد.

شاید دوست داشته باشید بیشتر درباره سود پرک بدانید:

روش تهیه و تولید سود پرک

بررسی کاربرد سود پرک در صنعت کاشی و سرامیک

تأثیر قیمت سود پرک در تصفیه آب

تنظیم PH در تصفیه آب آشامیدنی با استفاده از سود پرک